Express (v.a. 1908)
Synoniemen: Eersteling, Eersteling Zeer Vroeg (spits), Express, Eerste van de Markt, Vroegste van Allen, Vroege Groninger, Très Précoce a Grosse Pomme, Précoce des Marches, Précoce de la Halle
Van selectie naar selectie
Express is een zogenaamd ‘uitgangsras’. Vanuit dit ras zijn selecties gemaakt, waarbij er telkens een ietwat afwijkende plant binnen het ras werd gekozen, wat heeft geleid tot een aanzienlijk aantal varianten binnen de Express. Deze varianten werden verhandeld onder diverse synoniemen, zoals hierboven vermeld. De introductie van de Eersteling op de markt in 1908 wordt toegeschreven aan Gebr. Dippe uit Quedlinburg, Duitsland.
Vroeg, vroeger, vroegst
De selecties binnen Express konden verschillende eigenschappen omvatten, waaronder vroegheid. Deze vroege selecties lenen zich goed voor de weeuwenteelt, waarbij er van september tot oktober kan worden gezaaid en het gewas met wat bescherming, zoals platglas, de winter kan overleven. In het voorjaar kunnen de planten en snelle doorstart maken en vlot hun kroppen ontwikkelen. Vanwege de verwarrende verscheidenheid aan namen voor de selecties binnen dit ras, worden ze over het algemeen als 'vroeg' beschouwd, hoewel de ene selectie eerder kan zijn dan de andere.
Of toch minder vroeg?
Een nadeel van vroege spitskolen is dat zodra de kool is gevormd, deze snel moet worden geoogst. Als ze te lang op het veld blijven, zullen ze snel barsten en de randen gaan verbruinen, of zelfs gaan rotten. Bovendien blijft de krop van de vroegste selecties vrij klein, met de bladeren van de krop losjes op elkaar. De wat latere selecties hebben minder snel last van het randen en barsten. Daarbij kunnen ze een grotere kool vormen. Er dient echter rekening te worden gehouden met een grotere omvang van de planten, waardoor ze meer ruimte nodig hebben en er minder mogelijkheden zijn voor eventuele tussenteelt. Vroeg of minder vroeg, beide hebben ze zo hun voor- en nadelen!
Teeltspecificaties
| Kooltype | Spitskool |
| Teelt | Volle grond |
| Zaaitijd | September, oktober |
| Plantafstand | 50 cm |
| Oogsttijd | Maart, april |